ცოტა ხნის წინ კი დიდი ქართველ ქორეოგრაფის, ჯორჯ ბალანჩინის (გიორგი ბალანჩივაძის) ძეგლი დადგეს. მონუმენტის ავტორია ვაჟა მიქაბერიძე.

სკვერი განსაკუთრებით მიმზიდველი მარცხენა მხრიდანაა. დეკორირებულ სკვერში გონივრულადაა გამოყენებული უძველესი სტელები და სკულპტურები. სკვერის სიღრემში დგას სახელგანთქმული ქართველი კომპოზიტორის , დირიჟორისა და პედაგოგის ზაქარია ფალიაშვილის ძეგლი (მოქანდაკე - მ. ბერძენიშვილი, ბრინჯაო, 1971 წელი).

თეატრის შემდგომ გვერდს ჩავუვლით სახლს, რომელიც ადრე სამხერო გიმნაზიას წარმოადგენდა (1875 წ.) სამხედრო გიმნაზიის გახსნა პირველ რიგში გამოწვეული იყო იმით რომ ადგილობრივი მაცხოვრებლების კავკასიის ფარგლებს გარეთ გაგზავნა მათ ჯანმრთელობაზე უარყოფითად ისახებოდა.
ყოფილი სამხედრო გიმნაზიის გვერდით დგას მონუმენტური შენობა. ეს არის მარქსიზმ-ლენინიზმის ინსტიტუტის ყოფილი საქართველოს ფილიალი (არქიტექტორი - ა. შუსევი, 1938 წ.) შენობის ფრიზი დამშვენებულია იაკობ ნიკოლაძის ბარიელიფებით. 1993 წლიდან აქ განთავსებული იყო კონსტიტუციური სასამართლო. ამჟამად შენობის რეკონსტუქცია მიმდინარეობს და მასში ”კემპინსკი ჰოტელსის” სასტუმრო იფუნქციონირებს.
შენობასთან ახლოს განთავსებულია მე-20 საუკუნის ცნობილი ქართველი ფილოსოფოსის, მერაბ მამარდაშვილის ძეგლი.

რუსთაველის გამზირის პარალელურად მიდის გრიბოედოვის ქუჩა. აქ მდებარეობს თბილისის სარაჯიშვილის სახელობის სახელმწიფო კონსერვატორია. იგი 1917 წელს დაარსდა. თბილისის კონსერვატორიას გააჩნია რეპუტაცია სასწავლო დაწესებულებისა, რომელიც კლასიკური მუსიკის შესანიშნავ შემსრულებლებს ამზადებს. მათ შორის გამოირჩევიან პიანისტები, ალექსანდრე თორაძე და ელისო ვირსალაძე, მევიოლინე - ლიანა ისაკაძე, ბასი - პაატა ბურჭულაძე, მომღერალი - ნანი ბრეგვაძე. საქართველოს გააჩნია ნაციონალური სიმფონიური ორკესტრი. მეორე სართულის კუთხეში ბეთჰოვენის ქანდაკებას გადააწყდებით. კონსერვატორიის დიდ დარბაზში კი ნახავთ თბილისში არსებულთაგან ყველაზე დიდ ორღანს.

გრიბოედოვის ქუჩაზე მდებარეობს ასევე თბილისის სამხატვრო აკადემია (ყოფილი არშაკუანიანის სასახლე) . სასახლე მე-19 საუკუნის 50-იან წლებში ააშენეს (არქიტექტორი - გრიგორ ივანოვი). 1869 – 1886 წლებში აქ ფუნქციონირებდა სამსახიობო წრე. სამხატვრო აკადემია ამ შენობაში 1922 წელს გადმოვიდა. სამ-სართულიანი შენობის ფასადი ევროპულ სტილშია გადაწყვეტილი, ხოლო ინტერიერში გამოიყენება ირანული დეკორი. 1902 წელს შენობის მარცხენა მხარე სვიმონ კლდიაშვილის პროექტის მიხედვით გადააკეთეს.

რუსთაველის გამზირი სრულდება თვითონ შოთა რუსთაველის სახელობის მეტრო-სადგურითა და ძეგლით (მოქანდაკე - კ. მერაბიშვილი.) რამდენადაც უცნაური არ იყოს, გამზირის ამ ნაწილს ჯერაც უწოდებენ ზემელს. კვარტალის სახელწოდება მომდინარეობს გვარი ზემელიდან. სწორეს გერმანელ აფთიაქარ ზემელს ეკუთვნოდა ამ ადგილას განთავსებული მთელს ქალაქში ცნობილი აფთიაქი. სამწუხაროდ, შენობამ რომელშიც ზემელის აფთიაქი იყო განთავსებული ჩვენამდე ვერ მოაღწია.

აქვე დგას ერთი საინტერესო შენობა. ეს გახლავთ მელიქ აზარიანცის სახლი. (თბილისელები დღემდე ამ სახლის პირველი მფლობელის სახელით მოიხსენიებენ მას) . იგი 1900 წელს არქიტექტორ ნ. ობოლენსკის მიერ იქნა აშენებული. ეს არის უზარმზარი შენობა, რომელიც პირველი გილდიის კომერსანტს ალექსანდრე მელიქ-აზარიანცს ეკუთვნოდა. ჯერ კიდევ მე-20 საუკუნის დასაწყისში ამ სახლს გააჩნდა საკუთარი ელექტრო და წყალმომარაგება, გათბობის სისტემა, სატელეფონი ქსელი, საბავშვო ბაღი, კინოთეატრი,, ფოტოსალონი, სამხატვრო გალერეა და ბაღი შადრევნითა და ეგზოტიკური მცენარეებით. მრავალ-სადარბაზოიანი ნაგებობა მთელ კვარტალს იკავებს და მე-20 საუკუნეში გაჩაღებული სამშენებლო ბუმის უტყუარი სამხილია.

მელიქ-აზარიანცის სახლის წინ დგას პომპეზური შენობა ლამაზი დაბალი კოლონადით იტალიურ სტილში. ეს გახლავთ საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის შენობა (არქიტექტორები - კ. ჩხეიძე და მ. ჩხიკვაძე ). სვეტებს შორის არკადაა. მისი გავლით აღმოვჩნდებით საბაგირო გზის ქვედა სადგურთან, რომელიც მთაწმინდის ზემო პლატოზე მიდის ( ამ მომენტისთვის საბაგირო არ მუშაობს). აკადემიის საფეხურებზე იყიდება მხატვრთა და სხვა ხელოვანთა ნამუშევრები.

შოთა რუსთაველის გამზირის სიმბოლოს წარმოადგენს მთაწმინდა. მთამ აღნიშნული სახელწოდება მე-16 საუკუნის ბოლოს ათენის წმინდა მთის საპატივცემულოდ მოიპოვა. მისი სხვა სახელწოდება, მამა დავითის მთა, ჩამოყალიბდა მე-6 საუკუნეში 13 ასურელ მამათაგან ერთ-ერთის საპატივცემოდ. მამა დავითი მთის ფერდობზე არსებულ გამოქვაბულში ცხოვრობდა. მთიდან იხსენება დიდებული ხედი ქალაქზე. შუა გზაზე მთაწმინის მწვერვალამდე, მის ერთ-ერთ ფერდობზე განთავსებულია წმინდა დავითის ეკლესია. იგი დაარსებულია წმინდა დავითის მიერ, რომელიც საქართველოში მე-6 საუკუნეში ჩამოვიდა. მან წმინდა მთაზე გამოქვაბული იპოვა და იქვე დასახლდა. ღვთისმსახურებისთვის საშუალო ზომის ეკლესია, უფრო სწორედ, სამრეკლო ააგო. მე-16 საუკუნეში ორმა ქართველმა ენუქმა ნიკოლოზ და დავით გაბაშვილებმა წმინდა მთაზე ააგეს ივერიის მარიამ ღვთისმშობლის ქვის ეკლესია. ეს ეკლესია 200 წლის განმავლობაში არსებობდა. 1809 წელს ქართველი კათოლიკოსის ანტონ მე-2-ის ბრძანებით, ეკლესიას რესტავრაცია გაუკეთეს. გენერალი ერმოლოვის ბრძანებით კი 1817 წელს ეკლესიამდე მოხერხებული გზა გაკეთდა. ქართული ისტორიის ბნელ პერიოდებში როდესაც ქალაქს თავს ესხმოდნენ, მაცხოვრებელთაგან უმეტესობა წმინდა დავითის მონასტერმა იხსნა ტყვეობისაგან. გარდა ამისა, ქართველი მეფეები განსაცდელის ჟამს დარდის გასაქარვებლად სწორედ ამ ადგილს მიაშურებდნენ ხოლმე. როდესაც მეფე ერეკლე მეორემ ვაჟი სოლომონი დაკარგა, იგი დაახლოებულ პირებთან ერთად წმინდა მთაზე დასახლდა. ასე რომ, ქვეყანა სწორედ იქიდან იმართებოდა. მთაზე, ეკლესიასთან ახლოს კლდის ნაპრალიდან გამოედინება წყარო, რომელთანაც ერთი ძველი თქმულებაა დაკავშირებული. ხუთშაბათობით სალოცავად აქ იკრიბებოდნენ ახალგაზრდა გოგონები, რომლებიც მამა დავითს, როგორც ოჯახური კერის მფარველს სურვილს ჩაუთქვამდნენ. შემდეგ კი ეკლესიას სამჯერ შემოუვლიდნენ გარს და პატარა ქვას წყაროში ასველებდნენ და ეკლესიის კედელს მიაყრდნობდნენ. თუკი ქვა გაჩერდებოდა, ესე იგი მამა დავითს შეესმინა ვედრება და გოგონას ჩანაფიქრი ასრულდებოდა. ეკლესიის მახლობლად განთავსებულია ქართველი მწერლებისა და საზოგადო მოღვაწეების პანთეონი.