თბილისის შესახებ

მდებარეობა: ქ. თბილისი მდებარეობს აღმოსავლეთ საქართველოში. გეოგრაფიული მდებარეობა: 41 43' გრადუსი აღ. და 44 48' გრადუსი ჩრ. ფართობი: 200კვ. კმ. მოსახლეობა: 1 225 000 (ქართველი 66 %, სომეხი 12%, რუსი 10%, ქურთი 2%, სხვა 7%) მოსახლეობის სიმჭიდროვე: 7 730 ადამიანი/კმ2 მმართველობა: თბილისი იმართება ორი ძირითადი ორგანოს, თბილისის მერიისა და თბილისის საკრებულოს მიერ. თბილისის მერი  გიგი უგულავაა, ხოლო საკრებულოს თავჯდომარე - ზაალ სამადაშვილი. ადმინისტრაციული დაყოფა: 6 რაიონი: ძველი თბილისი, ვაკე-საბურთალო, დიდუბე-ჩუღურეთი, გლდანი-ნაძალადევი, ისანი-სამგორი, დიდგორი. სატელეფონო კოდი: 32

თბილისის დროშა თბილისის გერბი

გეოგრაფია

ჩრდილოეთიდან თბილისს საგურამოს ქედი ესაზღვრება, აღმოსავლეთითა და სამხრეთ-აღმოსავლეთით - იორის დაბლობი, სამხრეთითა და დასავლეთით თრიალეთის ქედის სხვადასხვა დაბოლოებები. თბილისი განთავსებულია მდინარე მტკვრის ორივე სანაპიროზე, რომელიც ქალაქის მთავარ ჰიდროლოგიურ არტერიას წარმოადგენს.

კლიმატი

თბილისის კლიმატი ნოტიო სუბტროპიკულიდან შედარებით ზომიერ კონტინენტურამდე იცვლება. საშუალო წლიური ტემპერატურა თბილისში 12, 7 გრადუსი ცელსიუსის ფარგლებში მერყეობს. იანვარი ყველაზე ცივი თვეა, რომლის საშუალო ტემპერატურა 0,9 გრადუსს შეადგენს. ყველაზე ცხელი თვე კი ივლისია, რომლის საშუალო ტემპერატურა 24 გრადუსია, ხოლო მაქსიმალური მცირედით სცდება 40 გრადუსს. აპრილი და მაისი ყველაზე წვიმიანი თვეებია. თბილისის კლიმატი ძალზედ სასარგებლოა.
ზოგადად კი, სტუმრობისათვის საუკეთესო პერიოდად აპრილიდან ოქტომბრის ჩათვლით შეიძლება მივიჩნიოთ. ამ დროს ან თბილა ან ცხელა.

ისტორია

თბილისში ორი ციხესიმაგრე მდინარე მტკვრის გასწვრივ ერთმანეთს შეჰყურებს. ესენია მეტეხი და ნარიყალა. პატარა ქვასაც კი შეუძლია მოგითხროთ ქალაქის საგმირო ისტორიის შესახებ.
თბილისი - საქართველოს დედაქალაქი, ერთ-ერთი უძველესი ქალაქია მთელს მსოფლიოში. ( 1936 წლამდე ქალაქს ტიფლისს უწოდებდნენ). თბილისის სახელწოდება გოგირდოვან წყლებთანაა დაკავშირებული.

შეუძლებელია, რომ ერთი ნახვით არ შეგიყვარდეთ ეს თვალწარმტაცი ქალაქი. მასში ჰარმონიულადაა შერწყმული უძველესი და თანამედროვე დროები. ევროპული ქუჩების გვერდით, რომელთაც თანამედროვე შენობები და ლამაზი მაღაზიები ამშვენებენ, თბილისში შეხვდებით ვიწრო ქუჩებსა და სკვერებს აღმოსავლურ სტილში.
ქალაქის დაარსებას ყველასათვის ცნობილი ლეგენდა უკავშირდება. წარსულში აქ უღრანი ტყე იყო, სადაც მეფე ვახტანგ გორგასალი ნადირობდა. ერთხელ მეფის შევარდენი ხოხობს დაედევნა. მცირე ხანში მეფემ ისინი ერთ-ერთ გოგირდის წყაროში მოხარშულები აღმოაჩინა. მეფემ ბრძანა, რომ ამ ადგილას ახალი ქალაქი, თბილისი უნდა აშენებულიყო. ეს ლეგენდა ყოველმა ქართველმა იცის. სახელი თბილისი არა მხოლოდ ლეგენდებში, არამედ უძველეს ისტორიულ დოკუმენტებშიცაა ნახსენები. ”ქართლის ცხოვრების” ქრონიკა მოგვითხრობს, რომ ვახტანგ გორგასალმა დაიწყო მშენებლობა, ხოლო მისმა ვაჟმა დაჩიმ დაასრულა მამამისის მიერ წამოწყებული საქმე. სულ მალე კი თბილისი ქართველი მეფეების რეზიდენციად გადაიქცა.
მეფის არჩევანმა გაამართლა, რამეთუ სულ მალე ქალაქმა, კარგი გეოგრაფიული განლაგების წყალობით ზრდა და განვითარება დაიწყო.
თუმცა, ქალაქი გორგასლის გადაწყვეტილებამდეც არსებობდა. თუკი არქეოლოგებს დავუჯერებთ ამ ადგილას დასახლება ჯერ კიდევ ქრისტეშობიდან მე-3-მე-4 საუკუნეებში არსებობდა. ყველაზე ადრინდელი ცნობა თბილისის შესახებ უკავშირდება მე-4 საუკუნის მეორე ნახევარს, როდესაც ირანმა გააძლიერა თავისი პოლიტიკური გავლენა აღმოსავლეთ საქართველოში.
თბილისმა 40 გამადგურებელ მტრის შემოსევას გაუძლო, რომელთა დროსაც მოსახლეობა იჟლიტებოდა, სამეფო სასახლეები იწვებოდა, საგანძურები იძარცვებოდა, ქართული კულტურის შეუფასებელი მონუმენტები ნადგურდებოდა. მიუხედავად ამისა, ქალაქს არასოდეს მოუხრია ქედი დამპყრობლის წინაშე და ყოველ ჯერზე ფერფლიდან ღსდგებოდა.
- მე-5 - მე-6 სს - იყო რა განლაგებული კავკასიის გულში, ევროპასა და აზიას შორის, თბილისი იქცა მეტოქეობის საგნად რეგიონის ისეთ ძლიერ სახელწფოებს შორის, როგორებიც იყვნენ სპარსეთი, ბიზანტიის იმპერია, არაბეთი და თურქ-სელჯუკები. სპასელებმა დაიპყრეს თბილისი და დაახლოებით, ათწლეულის მანძილზე მართავდნენ მას.
- მე-6 საუკუნის დასაწყისი - ქართლის პოლიტიკური ცენტრი მცხეთიდან თბილისში ინაცვლებს.
- მე-6 საუკუნე - ბაგრატიონების დინასტიის მეფობის დასაწყისი
- მე-7 საუკუნე - არაბი დამპყრობლები. თბილისში არაბი ემირი რჩება.
- მე-10 საუკუნე - თბილისი ემირის სახალიფოს არ ემორჩილება.
- 1122 წ. - მეფე დავით აღმაშენებელმა ქართლის ყოფილი დედაქალაქი თავისი მმართველოსბის ქვეშ მოაქცია. მან თბილისი ერთიანი ქართული სახელმწიფოს დედაქალაქად აქცია.
- მე-12 საუკუნე - თბილისი საქართველოს და მთლიანად კავკასიის პოლიტიკურ და კულტურულ ცენტრად იქცა. ამ პერიოდს თბილიისის ”ოქროს ხანა” ეწოდა.
- მე-13 საუკუნე - თბილისი მონღოლების კონტროლის ქვეშ იმყოფება.
- მე-14 საუკუნის პირველი ნახევარი - გიორგი ბრწყინვალის მეფობის პერიოდში, თბილისმა აღორძინება დაიწყო.
- მე-15 საუკუნის 50-იანი წლები და მე-16 საუკუნე - ევოლუციის პროცესი დარღვეულ იქნა თურქ-ოსმანი და ირანელი დამპყრობლების მიერ.
- მე-17 - მე-18 საუკუნეები - მშვიდობიანი ეპოქა. თბილისი ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი ქალაქია აღმოსავლეთში.
- მე-18 საუკუნის დასასრული - დაარსდა სტამბა, წიგნის საცავი და საჯარო სკოლები.
- 1755 წ - დაარსდა ფილოსოფიის სკოლა.
- 1801 წ- რუსეთის მეფემ საქართველო და მთლიანი კავკასია თავისი მმართველობის ქვეშ მოაქცია. თბილისი იქცა ამ რეგიონის ადმინისტრაციულ ცენტრად და რუსეთის იმპერიის სამხედრო ბაზად ახლო აღმოსავლეთში.
- მე-19 საუკუნის 60-70-იანი წლები - საქართველოსა და თბილისისათვის ახალი ეპოქა დაიწყო. გადავარდა ბატონყმობა. რკინიგზამ თბილისი კავკასიას, რუსეთის ქალაქებს, შავ ზღვისა და კასპიის ზღვის პორტებს დააკავშირა. ქალაქში გამოჩნდა დიდი და პატარა ფაბრიკები.
- 1918 წლის 26 მაისი - საქართველო დამოუკიდებელ რესპუბლიკად გამოცხადდა.
- 1921 წლის 25 თებერვალი - დამყარდა საბჭოთა ხელისუფლება.
- 1991 წლიდან მოყოლებული თბილისი დამოუკიდებელი საქართველოს დედაქალაქია.
- 1993 – 2003 წლები - ედუარდ შევარდნაძის ეპოქა.
- 2003 წლის ნოემბერში საპარლამენტო არჩევნები გაყალბებულ იქნა, რამაც მასობრივი პროტესტი და ქუჩის გამოსვლები გამოიწვია. შედეგად, შევარდნაძე თანამდებობიდან გადადგა. აღნიშნულ მოვლენას ”ვარდების რევოლუცია” ეწოდა.
- 2004 წლის იანვარი - მოსახლეობის უმეტესობამ ხმა მიხეილ სააკაშვილის სასარგებლოდ მისცა, რომელიც ამჟამადაც საქართველოს პრეზიდენტს წარმოადგენს.
- 2004 წლიდან თბილისში შედარებითმა სტაბილურობამ დაისადგურა, შემცირდა დანაშაულებრივი დონე, გამოსწორდა ეკონომიკა და გაფართოვდა ტურისტული ინდუსტრია.
– 2007 წ. – საპროტესტო გამოსვლების შემდეგ, რომლებიც ორგანიზებული იყო ოპოზიციური პარტიების მიერ, დაინიშნა ვადამდელი საპრეზიდენტო არჩევნები.
– 2008 წ. – მიხეილ სააკაშვილი არჩეულ იქნა საქართველოს პრეზიდენტად მეორე ვადით.